Pacientët e lënduar nga zjarri në diskotekën e Koçanit janë në rehabilitim dhe është shumë e rëndësishme që ky proces të udhëhiqet nga profesionistë. Të gjithë pacientët që kanë nevojë për fizioterapi, ndihmë psikologjike dhe veshje dhe trajtim të plagëve, djegieve dhe lëndimeve të tjera duhet të kërkojnë ndihmë nga ekspertët, profesionistët, ekipet e trajnuara për gjendje të tilla, thotë në intervistë për “Republika” Dr.Igor Nikolov, i cili pas aksidentit të 16 marsit është caktuar për të gjitha informatat lidhur me gjendjen e pacientëve të lënduar që po trajtohen jashtë vendit.

Më 16 mars nga zjarri në diskotekën Pulse në Koçan humbën jetën 59 persona, mes të cilëve 6 fëmijë, ndërsa rreth 200 të tjerë u plagosën, 25 prej të cilëve fëmijë.

Aktualisht jashtë vendit po trajtohen 108 pacientë dhe në Shkup gjithsej 23. Të gjitha janë të qëndrueshme dhe në gjendje të mirë. Të lënduarit e mbetur janë liruar për tretman në shtëpi. Tani vjen faza e dytë e tragjedisë, kthimi i pacientëve në shtëpi.

Kjo tragjedi në Koçan ka ndikuar jo vetëm në mjedis, por edhe tek ne, punëtorët e shëndetësisë, duke pasur parasysh se nuk kemi hasur në një gjë të tillë, me një numër kaq të madh të lënduarve njëherësh, të cilët janë të rinj, të afërt me njëri-tjetrin dhe të cilët kanë pasur nevojë të trajtohen dhe trajtohen siç duhet në një kohë të shkurtër, thotë dr. Nikollov.

Në një intervistë për “Republika”, ai sqaron se menjëherë pas tragjedisë në Koçan, disa vende që kanë përvojë me aksidente të tilla kanë ofruar ndihmë. Dr. Nikollov shpreh mirënjohje të veçantë për të gjithë punonjësit tanë mjekësorë, të gjithë kolegët e huaj dhe spitalet që ofrojnë përpjekje mbinjerëzore për çdo pacient.

Kishte vende që jo vetëm u kujdesën për pacientët tanë, por dërguan edhe specialistë të tyre mjekësorë, si Izraeli. Për më tepër, Rumania, Luksemburgu dhe Norvegjia na kanë vënë në dispozicion avionë të specializuar për evakuim mjekësor. Ka vende në të cilat nuk kemi pacientë, por të cilave u jemi thellësisht mirënjohës sepse ndihmuan logjistikisht, duke mundësuar që mbi njëqind persona të dërgohen të sigurt në qendrat mjekësore të huaja, thotë dr. Nikollov.

Gjatë gjithë procesit, keni pasur bashkëpunim dhe mbështetje të shkëlqyer nga mjekët e ardhur nga sistemi i kujdestarisë. Çfarë përfshin plani i trajtimit afatshkurtër dhe afatgjatë për pacientët që marrin trajtim jashtë vendit?

DR. NIKOLOV: Ndër të parët që mbërriti ishte një ekip nga Izraeli, i cili ofroi dhe ofroi ekspertizën e tyre. Në të njëjtën kohë, ne kishim edhe një ekip ekspertësh të mjekësisë ushtarake nga Republika Çeke. Ata punuan së bashku me personelin tonë mjekësor që trajtonte pacientët. Prej tyre kanë marrë këshilla dhe përvoja për mënyrën e trajtimit, sidomos në këtë periudhë fillestare, pas shfaqjes akute të lëndimeve. Me ta kemi bërë një plan për trajtim të mëtejshëm, për monitorim të mëtejshëm të pacientëve. Kjo është një betejë afatgjatë që nuk do të përfundojë së shpejti. Këta janë pacientë të cilët do të kenë nevojë për rehabilitim nga shumë aspekte, përkatësisht rehabilitimi i lëndimeve fizike, pastaj nga stresi që kanë përjetuar. Kemi pacientë që po trajtohen në qendra jashtë vendit ku kanë bërë transplant lëkure, të dhënat e fundit janë se ka një pacient që ka bërë transplant fytyre, ndaj i gjithë ky plan trajtimi do të jetë afatgjatë. Ai përfshin rehabilitimin mjekësor, fizik, pasi pacientët duhet të rifitojnë lëvizshmërinë e trupit, pastaj rehabilitimin, pra trajtimin e djegieve, por edhe rehabilitimin psikologjik, i cili do të jetë i nevojshëm si për të lënduarit ashtu edhe për familjet e tyre. Ne planifikojmë dhe përgatisim ekipe të mjekësisë fizike, ekipe psikologjike-psikiatrike që duhet të punojnë me pacientë dhe ekipe të kirurgjisë plastike. Qasja është multidisiplinare. Ne po luftojmë për jetën e çdo të lënduari.

Dr. Nikolov: Kjo tragjedi do të lërë gjurmë të mëdha në shoqëri / foto: Alkeksandar Ivanovski

Cila është situata me pacientët sot?

DR. NIKOLOV: Gjendja e pacientëve që trajtohen brenda dhe jashtë vendit është në masë të madhe e mirë dhe stabile. Janë 4-5 pacientë që janë në gjendje më të rëndë dhe më të komplikuar dhe kërkojnë trajtim të specializuar. Nga pikëpamja mjekësore, gjendja e qëndrueshme është një kategori e ndryshueshme dhe e ndryshueshme. Pacientët shpërndahen në qendra të specializuara dhe marrin kujdesin më të mirë që do të rezultojë në shërimin e tyre dhe kthimin në shtëpi në gjendje të rehabilituar ose të shëndetshme. Tashmë jemi përpara fazës së dytë të kësaj tragjedie, kur pacientët do të kthehen në vend. Gjithsej 115 pacientë kanë shkuar për mjekim në vendet tjera dhe deri në fund të javës, sipas informacioneve të fundit që marrim, numri duhet të bjerë nën 100. Presim që deri në fund të javës të kthehen pacientët nga Austria, Belgjika dhe Hungaria, ndërsa dje është kthyer nga një pacient nga Serbia dhe Bullgaria.

Çfarë mbulojnë protokollet për pacientët që kthehen në Maqedoni?

DR. NIKOLOV: Me ekipet mjekësore që ishin pjesë e shtabit të krizës krijuam një protokoll sipas të cilit pacientët duhet të kthehen. Protokollet janë sipas standardeve dhe udhëzimeve globale. Ne marrim informacion të saktë nga qendrat ku trajtohen pacientët, si është gjendja e tyre, jo vetëm klinike, por edhe psikologjike, cilat janë parametrat jetikë të tyre. Pra, gjithçka ka të bëjë me informacionin që është i rëndësishëm për ne për pacientët kur ata kthehen në vend. Qëndrimi i shtabit të krizës ishte që pacientët të kthehen në institucionet nga janë referuar. Nëse janë në gjendje të qëndrueshme, ata do të kthehen atje nga janë dërguar. Informacioni i fundit është se pacientët e parë do të kthehen nga vendet ku janë dërguar përfundimisht pacientët. Këta pacientë ishin, si të thuash, në një gjendje më të qëndrueshme. Pacientët tanë më të sëmurë janë në vendet e para, si Turqia, Bullgaria, Serbia dhe Greqia. Por, meqë janë në lagjen tonë, kjo është një avantazh sepse tërheqja e tyre në Maqedoni do të bëhet më lehtë nga aspekti logjistik.

Disa vende të Evropës Perëndimore kanë ofruar rehabilitim afatgjatë për pacientët më të sëmurë. Çfarë do të përfshinte kjo mbështetje?

Dr. Nikolov: Rehabilitimi do të jetë afatgjatë dhe i mundimshëm /Foto: Aleksandar Ivanovski

DR. NIKOLOV: Në bashkëpunim me ekipet që na u ofruan, fillimisht ekipet që ishin këtu, si ekipi i Izraelit, kemi sugjerime për trajtim afatgjatë të pacientëve që do të ktheheshin në vend. Ata na dërguan protokollet dhe rregulloret e tyre dhe në bazë të atyre protokolleve po përgatitemi. Më së shumti këmbëngulnin për trajtimin e djegieve. Ne kemi përgatitur protokolle për rehabilitimin fizik dhe për rehabilitimin psikologjik dhe psikiatrik me procedura dhe synime specifike të sakta që duhet të zbatohen nga ekipet e psikologëve dhe psikiatërve që janë në dispozicion të këtyre pacientëve. Plani është hapja e qendrave të shëndetit mendor në afërsi të Shtipit dhe Koçanit në mënyrë që pacientët të mund t’i vizitojnë ato nëse ndjejnë nevojë. U bëjmë thirrje të gjithë pacientëve që kanë ndonjë nevojë për rehabilitim që të konsultohen me ekspertë dhe profesionistë të fushës përkatëse, si mjekësi fizike, ekspertë të shëndetit mendor dhe profesionistë në trajtimin e plagëve, djegieve dhe lëndimeve të tjera. Është shumë e rëndësishme në fazën afatgjatë të rehabilitimit që ky proces të drejtohet nga profesionistë, ekipe të trajnuara për situata të tilla dhe apeli është për të gjithë ata që kanë nevojë dhe ndjejnë nevojën për t’u udhëhequr, monitoruar dhe trajtuar nga ekipe të tilla.

A mund të parashikohet se sa do të zgjasë shërimi dhe trajtimi i pacientëve të lënduar nga Koçani?

DR. NIKOLOV: Kjo tragjedi do të lërë gjurmë të mëdha në shoqëri. Do të jetë veçanërisht e vështirë për ata që kanë një të dashur, një mik, dikë që ka pësuar në këtë aksident. Trajtimi afatgjatë mund të jetë më shumë se dy vjet, por sigurisht që shoqëria jonë do ta kujtojë periudhën para dhe pas aksidentit në Koçan, ashtu siç e kujtojmë periudhën para dhe pas tërmetit në Shkup. Kjo do të jetë një shenjë e pashlyeshme për ne si shoqëri dhe si vend. Mendërisht, ne do ta kujtojmë atë si një mbresë të madhe. Rehabilitimi do të jetë afatgjatë dhe i mundimshëm, sepse do të duhet vërtet kohë që të gjitha këto viktima të aksidentit të përballen me traumat dhe plagët që kanë nga tragjedia.

Diskutoi: Aleksandra M. Bundalevska

Foto dhe video: Aleksandar Ivanovski

Redaktor: Aleksandar Arsovski