Ballkani Perëndimor mund të zëvendësojë gazin me energji të gjelbër

Vendet e Ballkanit Perëndimor kanë potencialin të prodhojnë katër herë më shumë energji elektrike nga projektet diellore dhe të erës sesa nga termocentralet me gaz, duke kursyer të paktën 9 miliardë euro në kostot e energjisë dhe duke reduktuar emetimet e karbonit, vlerëson një raport i ri nga think tank-u amerikan Global Energy Monitor (GEM) i publikuar të martën.

Shqipëria, Maqedonia, Bosnjë e Hercegovina, Kosova, Mali i Zi, dhe Serbia kanë së bashku një kapacitet të kombinuar prej 23 gigavatësh të kapacitetit të mundshëm të energjisë diellore dhe të erës, sipas të dhënave nga GEM.

“Nëse këto projekte bëhen funksionale, atëherë ato mund të zëvendësojnë të gjithë kapacitetin aktual dhe të ardhshëm të energjisë së gazit në rajon, të shmangin 103 milionë tonë emetim të CO2 gjatë gjithë jetës dhe të kursejnë mbi 9 miliardë euro (9,8 miliardë dollarë) në asete të bllokuara”, thuhet në raport.

Kapaciteti i mundshëm diellor dhe i erës është 70% më shumë se një vit më parë dhe i krahasueshëm me kapacitetin e mundshëm të Gjermanisë, thuhet në raport.

Sipas raportit, Serbia aktualisht kryeson rajonin me 444 megavatë ose 29% të kapacitetit operativ dhe 10,9 gigavat ose 47% të kapacitetit të mundshëm të energjisë diellore dhe të erës.

Megjithatë, kapaciteti operativ diellor dhe i erës në shkallë të shërbimeve përbën vetëm 7% ose 1,5 gigavat së energjisë elektrike të rajonit, shtoi raporti. Për më tepër, vetëm 6% ose 1,3 gigavat e kapacitetit të mundshëm është aktualisht në ndërtim e sipër dhe ka të ngjarë të bëhet funksionale.

“Për të zhbllokuar këtë potencial, qeveritë duhet të adresojnë barrierat që lidhen me planifikimin dhe dhënien e lejeve dhe të zhvillojnë korniza ligjore mbështetëse dhe infrastrukturë plotësuese për të ndërtuar një rrjet të pastër dhe fleksibël”, thuhet në raport.

Duke theksuar “pozicionin unik” të vendeve të Ballkanit Perëndimor pasi rajoni nuk është ende shumë i varur nga infrastruktura e gazit, Zhanaiym Kozybay, bashkëautor i raportit dhe studiues për Global Energy Monitor, tha: “Zgjedhja e burimeve të rinovueshme është një lëvizje më e gjelbër që bën sens ekonomik.”

“Por, nevojitet më shumë vullnet politik brenda vendeve dhe BE-ja dhe ShBA-ja duhet të mbrojnë potencialin e energjisë së pastër të rajonit në vend që të mbështesin gazin e shtrenjtë dhe ndotës,” shtoi Kozybay.