Ndoshta as kompjuteri më i përsosur apo Inteligjenca Artificiale nuk mund të llogarisë se sa kanë kushtuar të gjitha rastet gjyqësore maqedonase të udhëhequra në dhjetëra vitet e fundit, të cilat sipas shumicës së qytetarëve nuk kanë sjellë drejtësi.

Disa gjyqtarë, prokurorë, auditorë, punonjës të Shërbimit të të Ardhurave të Brendshme dhe juristë që analizojnë për “Expred.mk” besojnë se nga themelimi i SJO-së e deri më tani janë shpenzuar qindra milionë euro për lëndë që dyshohet se janë rend politik dhe për të cilin dihej se nuk kishte për të përfunduar me penallti.

Ekspertët ligjorë të lartpërmendur besojnë se nuk është më për t’u falur kur prokurorët dhe gjyqtarët shpenzojnë para publike për çështje të porositura që dihet se dështojnë dhe se është koha që dikush të mbajë përgjegjësi për shumën e madhe të parave të shpenzuara në gjyqësor.

Shuma prej njëqind milionësh që thuhet se ka rënë në gropë për shkak të joefikasitetit apo korrupsionit të prokurorëve dhe gjyqtarëve është me sa duket shumë e lartë nëse dihet se i gjithë buxheti për drejtësinë është mesatarisht rreth 40 milionë euro në vit, por faktet tregojnë se kostot mund të jenë edhe më të larta.

Ekspertët theksojnë se kostot nuk duhet të analizohen vetëm përmes buxhetit të gjykatës, por edhe përmes një sërë institucioneve të tjera, kompanive dhe individëve që kanë krijuar apo paguar kosto.

Krahas shpenzimeve prokuroriale dhe gjyqësore në rastet e dështuara më së shumti, policia e zakonshme dhe ajo gjyqësore, Ministria e Punëve të Brendshme përmes organeve të tyre, burgjet, transporti i të paraburgosurve, hetuesit, ndihma juridike ndërkombëtare, njerëzit dhe kompanitë që bëjnë ekspertizë dhe supereksperti. raporte, konsulentë të ndryshëm, mbrojtës dhe avokatë, dëshmitarë, mungesë të personave të përfshirë dhe shumë sende të tjera që e bëjnë shumën prej njëqind milionë eurosh të duket vërtet e vogël.

Për shkak të punës së gjerë të prokurorisë dhe gjykatave, përmes shembullit të punës së Prokurorisë Speciale Publike të Katica Janevës, do të përpiqemi të tregojmë se ku kanë shkuar paratë në gjyqësor për rastet që kanë dështuar në pjesën më të madhe. .

Që nga shkurti i vitit 2016, kur filloi të punojë Prokuroria Speciale kontroverse, e cila deri në mbylljen e saj ishte nën kontrollin e Zoran Zaevit, deri më sot në Maqedoni janë shpenzuar mjete të mëdha nga buxheti i shtetit dhe para private, për të cilat me shumë gjasa askush. do të mbahet ndonjëherë përgjegjës.

Shtrohet pyetja se sa para janë shpenzuar vetëm për hetime paraprake nëse në rastin “Talir” janë marrë në pyetje mbi 260 dëshmitarë.

Për të kuptuar se gjyqësori nuk ka arritur të rikuperojë kohë të rëndësishme nga pseudonimet e veta, duhet ditur se pas vendimit përfundimtar për çështjen “Trust” të SJO-së, për këtë është kërkuar konfiskimi i pasurisë në vlerë prej 17 milionë euro. vetëm rasti. Paratë nuk u mblodhën kurrë.

Në qershor 2017, brenda një dite PSP-ja dorëzoi gjithsej 17 aktakuza me kuti të mëdha prova. Pas dy të parave ishin 19, për të përfunduar me gjithsej 22 akuza.

Pothuajse të gjitha këto akuza dështuan.

Pas arrestimit të Katica Janevës, PSP ka dorëzuar 171 lëndë në prokurorinë e shtetit, pas së cilës shpenzimet kanë vazhduar në kuadër të buxhetit të rregullt të PSP-së.

Prokuroria e Shtetit nga SJO, me shkresën e Janevës të dërguar nga burgu, ka marrë gjithsej 171 lëndë, prej tyre 22 akuza, 19 hetime, 38 hetime financiare dhe shumë procedura para hetimore. Vetëm për një pjesë minimale ka pasur akuza. Gjykoni edhe më pak.

Për të kuptuar shifrën prej njëqind milionë eurosh si kosto totale e bërë nga rastet e trajtuara nga prokuroria dhe gjykatat, duhet analizuar dëmi i shkaktuar nga SJO dhe gjykatat për rastet e trajtuara nga Katica Janeva dhe ajo. kolegët, dhe e njëjta u reduktua nga 30 deri në 40 për qind për të zbatuar punën e prokurorisë së rregullt dhe gjykatave në rastet që janë lënë nga SJO ose ishin krejtësisht të ndara.

Kjo analizë është tronditëse, shkruan “Expres.mk”.

Nëse peshoni se sa dhanë “specialistët” në të vërtetë në katër vjet, duke përfshirë të gjithë kapacitetin e tyre profesional dhe drejtësinë e premtuar në Maqedoni, dhe sa shpenzuan për “zgjidhjen” e akuzave që rrjedhin nga bisedat e përgjuara ilegalisht, nuk nevojiten shumë analiza. .

Ndër shpenzimet më të mëdha në PSP ishin shumat e mëdha të parave në shpërblime dhe “ndihma konfidencialiteti” që prokurorët në SPO merrnin, pavarësisht pagave të larta.

Këtë “leje konfidencialiteti” e mundësoi faktikisht ligji i PSP-së, me arsyetimin për të mbrojtur përmbajtjen nga “bombat” ose prokurorët për të mbajtur të fshehtë atë që dëgjonin në bisedat telefonike. Por përkundër faktit se këto ekstravaganca me bonuse të përcaktuara nga Janeva janë të mbuluara me ligj, ekziston dyshimi legjitim për keqpërdorim të parave, pasi që bëhet fjalë për shuma jashtëzakonisht të larta.

Që nga shtatori i vitit 2015, kur është themeluar PSP-ja, Katica Janeva dhe ekipi i saj i prokurorëve specialë deri në vitin 2019 kanë shpenzuar rreth 9 milionë euro dhe bashkë me buxhetin e miratuar për vitin 2020, PSP “hëngri” rreth 12 milionë euro para të popullit.

Buxheti i kësaj Prokurorie, i cili për shumë ishte antikushtetues dhe i formuar me konsensus politik, rritej nga viti në vit, kështu që në pak muaj në 2015, SJO-së iu dhanë 220 mijë euro, në vitin 2016 shuma u ngjit në 2 milionë euro. Në vitin 2017, 2,6 milionë euro, në 2018, SJO na ka kushtuar 3,1 milionë euro, ndërsa për vitin 2019 janë miratuar për një buxhet prej 3,7 milionë euro.

Paga individuale e prokurorëve mbahej një sekret i madh dhe sipas informacioneve të fundit, vetëm në vitin 2020, SJO ka shpenzuar një milion euro vetëm për paga.

Sipas uebfaqes “Open Finances” të Ministrisë së Financave, pa shumën për paga, shuma e përgjithshme për shpërblime në bazë të “ndihmës konfidenciale” të prokurorëve nga SJO kalon 700 mijë euro, prej të cilave Katica Janeva ka marrë 157 mijë euro. .

Pas zbulimit të shpërblimeve marramendëse, përveç pagave jashtëzakonisht të larta të prokurorëve në SJO, opinioni ekspert kërkoi që prokurorët të kthenin paratë e marra dhe të jepnin dorëheqjen nga prokuroritë ku ishin transferuar, si dhe hapjen e Prokurorisë. një hetim financiar nëse ka abuzime në shpenzimin e parave në SJO.

Më vonë u ngritën kallëzime penale, por deri më tani asnjë nga prokurorët nuk është përgjigjur.

Përveç ish-prokurores speciale Janeva, e cila ka marrë 157 mijë euro shtesë jashtë pagës së saj të rregullt, kolegët e tjerë të saj nuk kanë mbledhur thërrime gjatë mandatit të tyre. Pas Janevës, mesa duket më e “merituara” ka qenë prokurorja Elizabeta Josifoska, e cila përveç pagës së rregullt ka marrë edhe 107 mijë euro. Bonusi i konfidencialitetit për mos nxjerrjen e informacioneve të rëndësishme nga bombat, i cili klasifikohet si “shërbime të tjera kontraktuale”, është paguar për të gjithë prokurorët dhe ka qenë 2,440 euro në muaj, ndërsa për Janevën është 4,000 euro në muaj.

Sipas shpërblimeve të marra, vjen prokurorja Lile Stefanova, e cila ka marrë 94 mijë euro bonus nga SJO. Burim Rustemi ka mbledhur pak më shumë se 90 mijë euro, Fatime Fetai ka fituar mbi 87 mijë euro shpërblime për 4 vjet, ndërsa prokurorët Trajçe Pelivanov dhe Gavril Bubevski kanë marrë shuma të ngjashme bonuse, nga 86,234 euro, pra 85,000 euro. Në llogarinë e Lençe Ristoskës janë vendosur bonuse në vlerë prej 72.520 euro. Përveç këtyre pagesave shtesë, disa nga prokurorët kanë marrë para për qira ose për transport për në Shkup.

Krahas skandaleve që kanë të bëjnë me shpenzimet dhe pagat në këtë institucion, dolën informacione se vetëm në vitin 2019 në SJO janë shpenzuar 13,300 mijë euro për aplikantët.

Nëse këto shpenzime të SJO-së zbatohen në rastet e rregullta në GJ dhe gjykata në të gjitha rastet e tjera që kanë dështuar, do të jetë e lehtë të arrihet në një shumë prej qindra milionë eurosh të shpenzuara pothuajse për asgjë.

Nga të gjitha rastet e profilit të lartë apo “politik”, deri më tani për disa ka pasur vendime dhe shumica e tyre kanë dështuar.

Asnjë prokuror apo gjyqtar nuk është mbajtur kurrë përgjegjës për paratë e shpenzuara dhe gabimet e prokurorisë apo gjykatave.

Burimi: Expres.mk