Tre dokumente dallohen për rëndësinë e tyre për stabilitetin dhe të ardhmen e vendit: kushtetuta e parë e 17 nëntorit 1991, të cilën Komisioni Badinter e përcakton si pikën e shpërbërjes sonë zyrtare nga ish-Jugosllavia, pastaj Marrëveshjen e Ohrit e vitit 2001 dhe Marrëveshjen e Prespës e vitit 2018, e cila na lejon të hyjmë në organizata ndërkombëtare me përcaktim të identitetit si për vendin ashtu edhe për popullin maqedonas, tha Presidenti Stevo Pendarovski në fjalimin e tij në Konferencën “Pas Ohrit” me rastin e 20 vjetëve të Marrëveshjes Kornizë të Ohrit.

Për Marrëveshjen e Ohrit, komentet jashtë vendit ishin pozitive, pothuajse, pa përjashtim, megjithatë, brenda vendit, ato nuk mund të jenë të ndryshme, jo vetëm midis subjekteve politike. Fatkeqësisht, pikëpamjet për marrëveshjen, edhe pas 20 vitesh, lidhen kryesisht me përkatësinë etnike të qytetarëve ose politikanëve.

Sidoqoftë, edhe brenda atij kuadri, ekziston një tendencë pozitive, domethënë, në vitet e para pas nënshkrimit, shumica e maqedonasve etnikë e vendosën marrëveshjen në grupin e kërcënimeve më të mëdha të sigurisë për vendin. Pozicioni i tyre buronte nga frika se zbatimi i Marrëveshjes Kornizë do të hapte rrugën për shpërbërje të shpejtë të vendit sepse Maqedonia për shqiptarët, gjoja, është vetëm një entitet tranzit. Sidoqoftë, ajo që ndodhi në vitet në vijim tregoi se megjithëse potenciali i marrëveshjes për të forcuar kohezionin e shoqërisë në tërësi nuk është i madh, fakti është se me secilën fazë të zbatimit të saj, konfrontimet e brendshme nuk u rritën, por, në përkundrazi, u ulën përgjatë vijave etnike”, tha Pendarovski, i cili ishte një bashkëpunëtor i ngushtë i dy prej nënshkruesve të marrëveshjes.

Ai shtoi se edhe më shumë, tensionet politike dhe të sigurisë, herë pas here lindnin për shkak të interpretimeve kontradiktore të dispozitave kryesore të saj, dhe jo për shkak të zbatimit të marrëveshjes.

Sot, thotë ai, në të gjitha sondazhet, Marrëveshja Kornizë ose nuk duket të jetë një kërcënim për sigurinë ose është në fund të listës së treguesve negativë të sigurisë.