Grupi i vendeve kundër korrupsionit (GREKO), grup ekspert i pavarur i Këshillit të Evropës, në raportin e publikuar sot në Strasburg, vlerëson se nga 19 rekomandimet e përfshira në raportin e katërt të vlerësimit, kushtuar parandalimit të korrupsionit midis parlamentarëve, gjyqtarëve dhe prokurorëve në Maqedoninë e Veriut ka zbatuar në mënyrë të volitshme nëntë, tetë janë zbatuar pjesërisht dhe dy nuk janë zbatuar.

Në përgjithësi, siç qëndron në raport, janë bërë përpjekje të rëndësishme nga autoritetet për të ndryshuar kornizën përkatëse ligjore për këtë vlerësim. Në disa aspekte, përparimi mbetet i pjesshëm, pasi një numër i madh zbrazëtirash ende duhet të zgjidhen dhe mbetet për t’u parë. zbatimi i ri praktik i rregullave të reja.

Për deputetët, Kodi i etikës i rishikuar nuk përshkruan sjellje specifike për situata të ndryshme të konfliktit të interesit dhe ndërveprime me lobistët dhe dispozitat e tij mbi donacionet nuk janë thjeshtuar. Sanksionet për shkeljen e Kodit janë zgjeruar, por vendosja e tyre është përgjegjësi e organit mbikëqyrës dhe efekti i tyre parandalues ​​është i diskutueshëm dhe i dyshuar. Gjithashtu, derisa Ligji i ri për parandalimin e korrupsionit dhe konfliktit të interesit sanksionoi disa shkelje, të tjerët u mënjanuan pa asnjë të dhënë bindëse mbi rezultatin përfundimtar të procedurave në lidhje me deputetët ose mbi sanksionet e zbatuara nën sanksionet e parashikuara nga rregullat.

Lidhur me sistemin gjyqësor, GREKO thekson se një nga arritjet ka të bëjë me gjyqtarët joprofesionistë. Mund të pritet zgjerim i Kodit të etikës për gjyqtarët dhe organizimi i një serie trajnimesh të detyrueshme të synuara për të forcuar paanësinë dhe integritetin e tyre. Një zhvillim tjetër pozitiv është inkorporimi i rregullave dhe udhëzimeve për pranimin e dhuratave, mikpritjen dhe përfitimet e tjera për gjyqtarët dhe gjyqtarët jo-profesionistë.

GREKO, megjithatë, është veçanërisht i shqetësuar se paralajmërimet e mëparshme të përjashtimi zyrtar të ministrit të Drejtësisë nga Këshilli Gjyqësor nuk janë zbatuar. Për më tepër, përkundër përpjekjeve të lavdërueshme për të sqaruar shkeljet disiplinore të zbatueshme si për gjyqtarët ashtu edhe për prokurorët, vlerësohet se diapazoni i sanksioneve të aplikuara ndaj tyre nuk është zgjeruar për të siguruar proporcionalitet më të madh. Për sa i përket prokurorëve, ekzistenca e rregullave më të papërshtatshme të sjelljes gjithashtu mbetet burim shqetësimi.

Grupi mirëpret rregullimin e përforcuar në mënyrë të konsiderueshme të kushteve për zgjedhjen, emërimin dhe shkarkimin e Komisionit Shtetëror për Parandalimin e Korrupsionit të vendosur nga ligji i ri, i cili do të ketë potencialin për të ringjallur pavarësinë dhe profesionalizmin e këtij organi. Në letër, shqyrtimi i interesave dhe pasurive është racionalizuar dhe është demonstruar qasje më e ekuilibruar në lidhje me rastet nga një spektër i gjerë politik. Sidoqoftë, mbetet të shihet nëse në praktikë bëhet rishikim më i hollësishëm i deklaratave të pasurisë në lidhje me tre grupet profesionale të anketuara.

Duke pasur parasysh arritjet e bëra, GREKO arrin në përfundimin se niveli aktual i harmonizimit me rekomandimet nuk është më “përgjithësisht i pakënaqshëm” për sa i përket Rregullës së rishikuar 31 pika 8.3 të Rregullores së procedurës së Grupit të vendeve. Prandaj, GREKO vendosi të mos zbatojë nenin 32 në lidhje me shtetet anëtare që nuk ishin në përputhje me rekomandimet e përfshira në raportin e vlerësimit.

Prandaj, GREKO kërkon që shefi i delegacionit të Maqedonisë së Veriut të paraqesë raport mbi masat e ndërmarra për zbatimin e rekomandimeve, të cilat zbatohen pjesërisht deri më 30 shtator të vitit 2021 më së voni.

Në fund GREKO u ka bërë thirrje autoriteteve të Maqedonisë së Veriut sa është e mundur më shpejtë ta përkthejnë dhe ta publikojnë Raportin e përkthyer.